Elke leerkracht/mentor weet hoe belangrijk het is om een goede start te maken met je groep. Grote kans dat jij daarom op dit blog gekomen bent. Misschien ben je op zoek naar activiteiten voor de start van het schooljaar of wil je meer informatie over positieve groepsvorming in de gouden weken. Dit blog begint met wat uitleg en eindigt met een voorbeeld van een groepsvormende activiteit.
Waarom is het zo belangrijk om met positieve groepsvorming aan de slag te gaan aan het begin van het schooljaar?
De eerste 4 tot 6 weken van het schooljaar worden ook wel de gouden weken genoemd, omdat in deze weken het vormen van de groep plaats vindt. In deze weken is het belangrijk dat de nadruk ligt op het vormen van een sterke en veilige groep en op effectief klassenmanagement.
Er zijn verschillende fasen bij het vormen van een groep. Waarbij de eerste 3 fasen vaak plaatsvinden voor de herfstvakantie.
Forming fase: De eerste 1 - 7 dagen. In deze fase leren leerlingen elkaar kennen. Tijdens de forming fase kunnen de leerlingen zich een beetje ongemakkelijk voelen, vooral als ze elkaar nog niet goed kennen. Ze kunnen terughoudend zijn om zichzelf te uiten en hun gedachten en meningen te delen. Het is normaal dat er een zekere mate van afstand en onzekerheid is, aangezien de groep nog aan het ontdekken is. Als mentor/leerkracht is het belangrijk om in deze fase een positieve en ondersteunende omgeving te creëren. Waarin alle leerlingen de kans krijgen om zichzelf voor te stellen en hun interesses en achtergronden te delen. Dit helpt bij het opbouwen van een basis van vertrouwen en respect binnen de groep. Tijdens de forming fase is het ook belangrijk om duidelijkheid te bieden over de doelen en verwachtingen van de groep
Norming fase: 1 - 14 dagen. In deze fase beginnen de leerlingen langzaam een gevoel van samenhang te ontwikkelen en komen ze tot overeenstemming over de groepsnormen en gedragsregels. Tijdens de norming fase worden de leerlingen zich steeds meer bewust van elkaars sterke punten en zwaktes, en ontstaat er een gevoel van wederzijdse vertrouwen en respect. Ze beginnen te begrijpen hoe ze effectief kunnen samenwerken en communiceren als een groep. De groepsleden gaan actief op zoek naar manieren om conflicten constructief op te lossen en streven naar een positieve groepsdynamiek. Je kunt dit stimuleren door hier groepsvormende activiteiten voor te organiseren.
Storming fase: Week 3 tot in ieder geval de herfstvakantie. In deze fase kunnen er uitdagingen en conflicten ontstaan als gevolg van verschillende ideeën, persoonlijkheden en verwachtingen binnen de groep. De onderlinge verhoudingen en rangorde worden zichtbaar. Verschillen in meningen, belangen en manieren van werken kunnen leiden tot spanningen en ruzies. Dit is een normaal onderdeel van het groepsontwikkelingsproces en het kan zelfs een gezonde stap kan zijn naar een sterkere groepsdynamiek.
Performing fase: Herfstvakantie tot een paar weken voor het einde van het schooljaar. In deze fase heeft de groep een gezamenlijk doel gesteld en groepsleden houden zich aan de (on)geschreven regels. Tijdens de performing fase zijn de leerlingen goed op elkaar ingespeeld en werken ze effectief samen. Ze begrijpen elkaars sterke punten en zwaktes en kunnen deze kennis gebruiken om doelgericht te werken.
Reforming fase: Laatste weken van het schooljaar. Het naderend afscheid en de veranderingen die eraan komen, kunnen invloed hebben op de groepsdynamiek.
Hoe lang en fase duurt en hoe een groep zich ontwikkelt, is natuurlijk per groep verschillend. Wanneer er veranderingen in een groep zijn zoals een nieuwe leerling of een belangrijke gebeurtenis, gaat een groep vaak weer naar een andere fase.
In de fases zie je dat activiteiten die bijdragen aan een positieve groepsvorming in de gouden weken belangrijk zijn.
In de online training ‘Start het schooljaar goed’ vind je kant & klare activiteiten om met jouw groep te doen. Klik hier om hiermee aan de slag te gaan.
In deze online training vind je naast de groepsvormende activiteiten ook uitgewerkt hoe je leerlingen een persoonlijk statuut kunt laten maken en hoe je met een klas een klassenovereenkomst kunt maken. Hiermee laat je leerlingen nadenken over wat zij belangrijk vinden voor zichzelf en voor de groep. Goed voor de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van leerlingen.
Eén van de groepsvormende activiteiten die in de online training ‘start het schooljaar goed’ te vinden is, is complimentenbingo. Hieronder word uitgelegd hoe je dit met leerlingen kunt doen. Het is wel handig als leerlingen elkaar al een beetje kennen voordat je dit gaat doen 😊
Complimentenbingo
Complimenten Bingo is een leuke en interactieve activiteit waarbij leerlingen elkaar complimenten geven om bingokaarten met verschillende positieve eigenschappen te vullen.
Voorbereiding:
Voor complimentenbingo heeft iedere leerling een bingokaart nodig met positieve eigenschappen. Je kunt deze door de leerlingen zelf laten maken, ze van te voren zelf maken of de kant-en-klare kaarten uit de online training gebruiken.
Uitleg van de activiteit: Leg aan de leerlingen uit wat Complimenten Bingo is en hoe het werkt. Vertel hen dat het doel van de activiteit is om elkaars positieve eigenschappen te erkennen en elkaar complimenten te geven.
Delen van de bingokaarten: Deel de bingokaarten uit aan de leerlingen.
Complimenten geven: De leerlingen gaan nu op zoek naar klasgenoten die overeenkomen met de positieve eigenschappen in de vakjes van hun bingokaart. Wanneer ze iemand in de klas vinden die aan een bepaalde eigenschap voldoet, geven ze die persoon een oprecht compliment dat verband houdt met die eigenschap.
Complimenten ontvangen: Als een leerling een compliment ontvangt dat past bij een van de eigenschappen op zijn/haar bingokaart, mag die leerling dat vakje afvinken.
Doel: Het doel is om zoveel mogelijk vakjes op de bingokaart af te vinken door complimenten te geven en te ontvangen tijdens een afgesproken tijdsduur (bijv. 10 minuten).
Bingo!: Als een leerling erin slaagt om een horizontale, verticale of diagonale rij van complimenten op hun bingokaart af te vinken, roept hij/zij "Bingo!".
Delen van ervaringen: Na de activiteit kun je met de klas bespreken hoe ze zich voelden tijdens het geven en ontvangen van complimenten. Bespreek ook welke positieve effecten de activiteit had op de groepssfeer.
Wil jij met jouw groep aan de slag met positieve groepsvormende activiteiten die weinig voorbereiding nodig hebben?
Start het schooljaar goed! Klik hier
